LỖ BAN TIÊN SƯ

LỖ BAN TIÊN SƯ

I/. LAI LỊCH LỖ BAN TIÊN SƯ

1/. Tên gọi và Thân thế:

-      Lỗ Ban (魯班) hay Xảo Thánh Tiên Sư (巧聖仙師) là nhân vật lịch sử và huyền thoại nổi tiếng của Trung Quốc.

-      Tên thật là Công Du Ban (公輸班) hoặc Công Thâu Ban (公輸盤). Ông là người nước Lỗ (nay thuộc tỉnh Sơn Đông) thời Xuân Thu (khoảng 770-476 TCN) hoặc đầu thời Chiến Quốc.

-      Tên gọi "Lỗ Ban" có nghĩa là "ông Ban người nước Lỗ".

-      Ông được tôn vinh là Ông tổ của nghề mộc, nghề xây dựng và được xem là bậc thầy về kiến trúc, kỹ sư, nhà phát minh tài ba trong lịch sử Trung Quốc.

2/. Đóng góp và Truyền thuyết:

-      Lỗ Ban được cho là người đã phát minh ra nhiều công cụ quan trọng như cưa, đục, bào, thước đo góc, thước tầm và đặc biệt là Thước Lỗ Ban.

-      Ông cũng có tài năng chế tạo các vật phẩm tinh xảo, ví dụ như truyền thuyết kể về việc ông làm ra diều gỗ (mộc thước/mộc diên) có thể bay lượn trên không trung trong nhiều ngày.

-      Ngoài tài năng về xây dựng và cơ khí, Lỗ Ban còn gắn liền với các kiến thức về huyền thuật, phong thủy và bùa chú, thường được gọi là "Phép Lỗ Ban" hay "Bùa Lỗ Ban".

II/. SỰ TIN TƯỞNG VÀ ỨNG DỤNG TRONG ĐỜI SỐNG ĐƯƠNG ĐẠI

Lỗ Ban Tiên Sư, với vai trò là Tổ sư ngành nghề, được người đời sau tưởng nhớ và áp dụng trong nhiều khía cạnh:

1/. Tín ngưỡng thờ cúng Tổ nghề:

-      Trong ngành mộc, xây dựng, kiến trúc, thợ thủ công, Lỗ Ban được tôn thờ như vị Tổ sư để cầu mong sự che chở, phù hộ cho công việc được hanh thông, tay nghề tinh xảo và tránh tai nạn.

-      Ngày Vía Tổ Lỗ Ban (thường là ngày 7/5 hoặc 13/6 Âm lịch) là dịp các nghệ nhân, thợ thủ công tổ chức cúng bái, tri ân công đức của Ngài.

2/. Áp dụng Thước Lỗ Ban trong xây dựng và kiến trúc:

-      Đây là ứng dụng phổ biến và rộng rãi nhất hiện nay. Thước Lỗ Ban là loại thước đo phong thủy được sử dụng để xác định các kích thước đẹp, mang lại may mắn (Cung Cát) và tránh kích thước xấu (Cung Hung) cho các chi tiết trong nhà và nội thất.

-      Ví dụ:

+ Thước 52.2 cm (Thông Thủy): Đo kích thước cửa chính, cửa sổ, ô thông gió.

+ Thước 42.9 cm (Dương Trạch): Đo kích thước khối xây dựng, bếp, bậc tam cấp.

+ Việc sử dụng thước Lỗ Ban nhằm đảm bảo sự hài hòa về mặt kiến trúc và yếu tố tâm linh, mong cầu Phúc, Lộc, Thọ, An cho gia chủ.

3/. Tâm linh và Phong thủy (Phép Lỗ Ban):

-      Hệ thống huyền thuật gắn liền với Lỗ Ban (Bùa Lỗ Ban, phép trấn yểm) vẫn còn tồn tại trong dân gian và một số tông phái Đạo giáo.

-      Mục đích tích cực: Sử dụng để trấn yểm, bảo vệ công trình, nhà cửa khỏi tà khí, xua đuổi năng lượng tiêu cực, mang lại bình an.

-      Mặt trái: Trong dân gian cũng lưu truyền những câu chuyện về việc Bùa Lỗ Ban bị lạm dụng để yểm, gây hại cho người khác. Tuy nhiên, việc thực hành phép thuật này thường bị xem là mê tín và không được khoa học công nhận.

Tóm lại, trong đời sống đương đại, sự tin tưởng vào Lỗ Ban Tiên Sư chủ yếu được thể hiện qua việc tôn thờ Tổ nghề và áp dụng Thước Lỗ Ban như một công cụ phong thủy không thể thiếu trong xây dựng và thiết kế nhà cửa, thể hiện mong muốn về một cuộc sống hài hòa, may mắn và thịnh vượng.

Lê Công