Ung thư ở miền quê: Một cái giá quá đắt cho sự vô thức kéo dài

Ung thư ở miền quê: Một cái giá quá đắt cho sự vô thức kéo dài

Nếu bạn từng đến bệnh viện K hay các trung tâm ung bướu lớn ở Hà Nội, TP.HCM, bạn sẽ dễ dàng nhận ra:

Phần lớn bệnh nhân là người từ nông thôn.

Họ là những người nông dân chất phác, suốt đời làm lụng trên ruộng đồng, chưa từng sống sai với ai.

Thế nhưng họ lại đang phải gánh chịu những căn bệnh hiểm nghèo mà chính họ cũng không biết từ đâu mà đến.

1. Hóa chất đã len lỏi vào từng tấc đất, giọt nước

Ở quê, ai cũng biết thuốc trừ sâu, phân hóa học độc.

Nhưng không dùng thì không ai mua nông sản của mình.

Và thế là, năm này qua năm khác, họ tiếp xúc trực tiếp:

Lội nước, phun thuốc, cuốc đất bằng tay trần...

Đến mức ốm cả tuần sau mỗi vụ mùa, nhưng vẫn cắn răng chịu.

Những ao hồ từng đầy ắp tôm cua cá ốc, giờ chỉ còn bọt nước và bùn đặc.

Cào cào, châu chấu, chuồn chuồn—biểu tượng của ký ức tuổi thơ—giờ cũng chẳng còn mấy.

2. Ngôi nhà và bữa ăn – tưởng là chốn an toàn, lại là nguồn độc ngầm

Tấm lợp phê-rô (fibro xi măng) chứa amiăng – chất gây ung thư – vẫn được lợp trên hàng ngàn mái nhà nông thôn.

Mà người quê thì có thói quen hứng nước mưa từ mái nhà để ăn uống.

Hoặc dùng nước giếng, thứ nước đã nhiễm đủ thứ từ phân bón, thuốc trừ sâu ngấm từ ruộng đồng.

Trong gian bếp, đồ nhựa rẻ tiền thay thế hoàn toàn đồ gỗ, đồ mây tre.

Muối dưa, muối cà, đựng canh nóng trong thau nhựa mỏng, rồi cả nhà ăn ngon lành…

Mà không ai hay, vi nhựa và hóa chất từ đó đã vào máu tự bao giờ.

3. Thói quen sống thay đổi, nhưng không phải theo hướng tốt hơn

Ngày xưa rửa bát bằng tro bếp, nước vo gạo, chanh tươi.

Giờ chuyển sang xà phòng bát đậm đặc, không nhãn mác, không nguồn gốc rõ ràng.

Ngửi thì "thơm" – nhưng thật ra là hỗn hợp hóa chất độc hại.

Rồi đến chuyện ăn uống:

Ngày xưa làm tương, làm mắm, làm nước chấm từ tự nhiên.

Giờ ra quán tạp hoá mua… toàn hàng công nghiệp, phẩm màu, đường hóa học.

Trẻ em thì ăn bim bim, kẹo phô mai nhập lậu, đủ loại phẩm màu xanh đỏ tím vàng.

Người lớn cũng không khá hơn.

4. Công nghiệp hóa nửa vời — để lại hậu quả cả đời

Nhiều vùng quê có nhà máy mọc lên, nhưng hệ thống xử lý nước thải không có.

Nước bẩn xả ra sông, ra đồng.

Người dân sống bên cạnh, hứng chịu từng ngày.

Bạn tôi kể, một công nhân trong xưởng nhựa ở Nam Định chỉ vì nhúng tay vào bể hóa chất để lấy điện thoại rơi mà một tháng sau đã qua đời.

Formosa Hà Tĩnh – một cái tên nhắc lại vẫn lạnh người.

Cá chết, biển chết. Dân phải bỏ nhà, bỏ quê mà đi.

Bạn tôi làm ở đó cũng bỏ việc:

“Làm lâu ở đây chắc tao mất khả năng sinh con thật…”

Một tấn lúa bán tại ruộng được 5 triệu.

Lên Hà Nội khám bệnh sơ sơ đã hết sạch.

Chưa nói đến tiền chữa trị…

Đó là vòng lặp nghịch lý:

Người quê bán sức lao động, hy sinh sức khỏe cả đời,

Chỉ để rồi đến lúc đổ bệnh—không đủ tiền chữa cho chính mình.

Nghĩ mà buồn!

Không ai cố ý tự đầu độc mình.

Chỉ là do thiếu thông tin, thiếu điều kiện, thiếu sự bảo vệ.

Và lâu dần, thói quen độc hại trở thành “bình thường”.

Đã đến lúc không thể làm ngơ nữa.

Chúng ta cần cùng nhau thức tỉnh, chia sẻ, thay đổi.

Hạn chế hóa chất.

Sử dụng lại các phương pháp truyền thống an toàn hơn.

Tìm hiểu kỹ trước khi chọn ăn, chọn uống, chọn dùng.

Hãy lên tiếng vì chính làng quê mình.

Vì cha mẹ, con cái, và thế hệ mai sau.

Chia sẻ nếu bạn cũng thấy xót xa khi nghĩ về quê mình.

Từ một bài viết của Nguyễn Đức Thiều